Διοικητική εξέλιξη Λαπίου

Από το 1835, όταν και συστάθηκαν οι δήμοι του Ελληνικού κράτους, το Λάπι υπαγόταν διοικητικά στον Δήμο Δωρίου (με έδρα το χωριό Σουλιμά), στον οποίο παρέμεινε έως και το 1912, όταν και καταργήθηκε ο Δήμος.

Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ (αριθ. φύλλου 4 της 14^ης Φε-βρουαρίου 1836), στις 25 Νοεμβρίου 1835, διορίστηκε δήμαρχος Δωρίου ο παλαιός αξιωματικός του 1821 και πρόκριτος του χωριού Βλάκα (Χρυσοχώρι), Αναγνώστης Καλλατζάκος. Ήταν ο πρώτος δήμαρχος του δήμου Δωρίου, που περιλάμβανε τα χωριά Σουλιμά, Λάπι, Βλάκα, Πιτσά, Ρίπεσι, Αγριλιά, Κούβελα και Μαυρομάτι. Μαζί του διορίστηκαν ως δημαρχιακοί πάρεδροι οι αγωνιστές της επανάστασης Τάσης Μήτρος και Παν. Δημόπουλος (από το Λάπι).

Σύμφωνα με τον Β’ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ραγκαβή, αναφέρεται, το 1853, σαν Λάπι, χωριό του Δήμου Δωρίου της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 390 κατοίκων, βάση της απογραφής του 1851.

Έπειτα, η αναφορά του ονόματος του χωριού στα διάφορα κρατικά έγγραφα ακολουθεί τον δικό της Γολγοθά με μια σειρά από αλλεπάλληλες αλλαγές, ως αποτέλεσμα των αδυναμιών και αυθαιρεσιών κατά τη διενέργεια των απογραφών, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Έτσι, ενώ από το 1907 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως η Λάπη, το 1912, αναφέρεται με δυο οικισμούς, ως η Άνω Λάπη και η Κάτω Λάπη, οι οποίοι και προσαρτώνται αρχικά στην Κοινότητα Κάτω Λάπης, αλλά το ίδιο έτος η Άνω Λάπη καταργείται ως οικισμός, απόρροια της μετακίνησης του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού από το παλιό στο σημερινό χωριό.

Λίγο αργότερα, το 1920, το παλαιότερο και το νεότερο χωριό αναφέρονται ως η/το Λάπη και ως η/το Μπρέχθη και το χωριό αναγνωρίζεται επίσημα με το όνομα η Μπρέχθη και προσαρτάται στην Κοινότητα Κάτω Λάπης, μαζί με τον οικισμό Σπαρτέζα, ο οποίος καταργήθηκε οριστικά το 1928. Στη νέα Κοινότητα Κάτω Λάπης με έδρα την Κάτω Λάπη, η οποία καταργήθηκε το 1940, υπάγονταν επίσης οι οικισμοί Άγιος Ιωάννης και Στυλάρι, οι οποίοι είχαν προσαρτηθεί από το 1912, καθώς και το Άνω Κοπανάκι που προσαρτήθηκε το 1923. Στη σχετική απογραφή του 1920 το χωριό εμφανίζεται με δυο οικισμούς, ως η Λάπη (παλιό χωριό) που είχε 86 κατοίκους και ως η Μπρέχθη (νέο χωριό) που είχε 336 κατοίκους.

Το 1924 η έδρα της κοινότητας μεταφέρεται από τη Κάτω Λάπη στο Άνω Κοπανάκι και μετονομάζεται σε Κοινότητα Άνω Κοπανακίου. Στην απογραφή του 1928 η Λάπη εμφανίζεται και πάλι ενιαία με 434 κατοίκους.

Στις αρχές του 20^ου αιώνα οι δύο σπουδαιότεροι νέοι οικισμοί, το Δώριο και το Κοπανάκι, θα δημιουργηθούν κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής. Ο σιδηρόδρομος θα δώσει νέα πνοή στις περιοχές αυτές, συγκρατώντας τον αγροτικό πληθυσμό στις εστίες του για ακόμη μερικές δεκαετίες.

Εν τέλει, το 1930 η Μπρέχθη / Λάπη μετονομάστηκε σε Ριζοχώρι, ενώ από το 1940 μέχρι και σήμερα αναφέρεται πλέον επίσημα ως Ριζοχώριον (πρώην Λάπιον). Να σημειωθεί πως δεν πρέπει να συγχέεται με το ακριτικό Ριζοχώρι Πέλλας (πρώην Ρούζινο).

Το 1951 οι Κοινότητες Άνω και Κάτω Κοπανακίου ενοποιούνται ως Κοινότητα Κοπανακίου, με έδρα το Άνω Κοπανάκι. Το Λάπι παρέμεινε στην Κοινότητα Κοπανακίου έως και το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στην τοπική αυτοδιοίκηση, με το σχέδιο «Καποδίστριας», υπάγεται στον Δήμο Αετού Μεσσηνίας, ως το 2010.

Από το 2011, μετά και τις νέες αλλαγές που επέφερε το σχέδιο «Καλλικράτης», το Λάπι ανήκει πλέον στον Δήμο Τριφυλίας. Ο Δήμος αυτός, συστάθηκε με την συνένωση των, μέχρι τότε, δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας.

Το Λάπι είναι οικισμός της Τοπικής Κοινότητας του Κοπανακίου του Δήμου Τριφυλίας, με έδρα το Κοπανάκι και στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί Αγιάννης, Άγιος Δημήτριος και Τρουπακέικα.

*Από του Λάπι έρχομαι (Εκδόσεις Καμπύλη, 2021)